دربارة ابوالمحاسن اطلاعي داده نشده است،حتي به درستي دانسته نيست كه وي در كدام سده مي‌زيسته است.نخستين منبعي كه از او ياد كرده و اندك آگاهي دربارة او به دست داده،افندي است كه در رياض العلماء(2/85-86)سطري چند را به وي اختصاص داده است.افندي از او با عناويني چون فاضل،عالم،محدّث و مفسر نام برده و وي را شخصيتي معروف و شناخته شده معرفي كرده و او را از مشاهير علماي اماميه دانسته است.افندي،همچنين تفسير جلاءالاذهان را كه در آن روايات و اخبار امامان شيعه(ع)آورده شده است،با تعبير«حسن‌الفوائد»وصف مي‌كند.با اين حال اظهار مي‌دارد كه تاريخ عصر مؤلف را نمي‌شناسد و بعيد نمي‌داند كه اين تفسير همان تفسير گازر بوده باشد.
آقابزرگ در طبقات،در ميان عالمان شيعة سدة 10ق/16م از ابوالمحاسن نام برده است(ص61-62).وي افزون بر نقل مطالب افندي و معرفي چند نسخة جلاءالاذهان،تنها برپاية تاريخ كتابت يكي از نسخه‌هاي آن در 972ق،دورة حيات مؤلف را به سدة 10ق يا پيش از آن محدود مي‌سازد.آقابزرگ همچنين در الذريعة ضمن معرفي تفسير،دربارة نسخه‌اي از جلاءالاذهان سخن گفته كه عنوان تفسير گازر داشته است.با اين تفاوت كه نام مؤلف در آن«ابوالمحاسن حسين بن علي جرجاني»ضبط شده بوده است(5/123).اين در حالي است كه در مقدمة نسخة چاپ شده از تفسير گازر(1/2)نام مؤلف به تصريح خود وي«ابوالمحاسن حسين بن حسن جرجاني»آمده است.آقابزرگ در الذريعه(4/309)نيز تحت عنوان تفسير گازر گفته است كه اين نام بر تفسير جلاءالاذهان اطلاق مي‌شود،با اينهمه مي‌گويد كه تفسير ديگري نيز به فارسي جز جلاءالاذهان،موجود است كه نسخه‌اي از آن(با تاريخ 977ق)در آستان قدس محفوظ است و احتمال داده شده كه تأليف استادِ«مولي ابوالحسن زواري»باشد كه به«سيدروزگار»(؟)شهرات داشته است.ولي آقابزرگ اين مطلب را يك احتمال صرف دانسته و در صحت آن ترديد كرده است.وي اضافه مي‌كند كه استادِ مولي ابوالحسن زواري،سيدغياث الدين جمشيد مفسر زواري است كه با عنوان تفسير جمشيد(نكـ:همان،4/270)از تفسير او ياد كرده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
ما را از نظرخود مطلع کنید