زیبا (کتاب صوتی) - محمد حجازی / با خوانش ح. پرهام |
وقتی نیکلای گوگول نمایشنامه بازرس کل را نوشت، نویسندگان
روس و اندیشمندان زمانی برخی خرده گرفتند، که چرا تصویری تیره از بوروکراسی روس به
نمایش میگذارد. اما نیکلای اول تزار روسیه آن را خواند سانسور نکرد و خوشش آمد و
اصرار داشت که به نمایش درآید.
زیبای حجازی، در عین اینکه به فساد اداری اواخر
قاجار و عصر مشروطه میپردازد، به روحیات مردمی مسخ شده از انسانیت که با رذیلانهترین
ترفندها در مسابقه بقا شرکت میکنند، نیز توجه دارد. به همین دلیل او نیز مانند
گوگول مورد ملامت واقع شد، اما تزاری در کار نبود، تا از دردهای فرهنگی و بی اخلاقی
جامعهاش گلهمند باشد، و همدرد نویسنده.
زیبا، با قلمی شیوا، داستانیست پر کشش از مردی پیوسته
شیدا، که یک زن، و سیستم اداری و فرهنگی جامعه که همانند آن زن است، مسیر جاه طلبیهایش
را هموار میکنند.
شاید مقدمه آن کشش را نداشته باشد، که خواننده یا
شنونده حکایت را بی اختیار به دنبال خود در کوچه های تهران قدیم، و ادارات پر
خدعهٔ آن بکشد، اما با ورود به قصه، رها کردنش کار سادهای نیست.
سناتور محمد حجازی که اجدادش از ابتدای کار قاجار
در کار اداره دارائی ایران بوده اند، تحصیل
کردهٔ فرانسه، و بدلیل موقعیت خانوادگی، در موضع خوبی بوده تا گواه صادقی
برای روایت تاریخ اجتماعی و فرهنگی عصر قاجار باشد، و آن را بازگوید. شنونده حکایت در پایان کتاب شاید از خود سوال
کند، که ما چه میزان و چه زمانی از سیستم اداری-سیاسیای که اینچنین نطفه بست،
دور و چه زمانی دوباره به آن رجعت کردیم.
ح. پرهام
کتاب زیبا در کانال تلگرامی